Een bijzonder plan van aanleg is een door de gemeente opgesteld plan voor (een deel van) haar grondgebied waarbinnen zeer gedetailleerde voorschriften worden uitgewerkt betreffende de inrichting en de bestemming van de grond. De overheid drukt dus een visie uit omtrent de toekomstige ruimtelijke ordening. Een BPA is juridisch bindend. Door een wetswijziging kunnen in het Vlaams Gewest geen BPA’s meer worden opgemaakt. Enkel ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s), die flexibeler zijn dan BPA’s, worden nog opgemaakt. De bestaande BPA’s blijven echter van kracht zolang er geen vervangend RUP is opgesteld.

Een BPA heeft meestal betrekking op een deel van het gemeentelijk grondgebied. Dit betekent dat er op het grondgebied van een gemeente meerdere BPA’s van toepassing kunnen zijn. De BPA’s zijn ondergeschikt aan het Gewestplan. De voorschriften uit het BPA zijn niet enkel bindend voor de overheid, maar zijn ook rechtstreeks toepasselijk op particulieren. Een bestuur kan dus geen vergunning afleveren die in strijd is met een goedgekeurd of vastgesteld BPA.