“De Belg heeft een baksteen in de maag” wordt vaak gezegd. Het is dan ook het natuurlijk element bij uitstek dat gevormd wordt uit klei, water en vuur. Bakstenen worden bovendien in België gefabriceerd op basis van natuurlijke grondstoffen die in onze bodem overvloedig aanwezig zijn. De keuze voor een gevelsteen is natuurlijk van groot belang voor het eindresultaat van uw gebouw. Gelukkig is er dan ook een groot aanbod aan types, kleuren, groottes en texturen.

Types baksteen

• Handvorm: zoals de naam doet vermoeden, werd deze vroeger met de hand gemaakt. Vandaag wordt deze handmatige techniek nagebootst door machines. Deze baksteen heeft een typische generfde structuur.

• Wasserstrich: dankt zijn naam aan de speciale vormtechniek waarbij men verneveld water gebruikt. Het zichtvlak van deze baksteen met licht gestructureerde textuur is niet glad, maar licht gestreept.

• Strengpers: In tegenstelling tot de twee vorige types, wordt de strengpers niet in een vorm geplaatst of geperst. De steen wordt dan ook in allerlei vormen en maten gemaakt. Het is een gladde, hoekige steen. Tijdens het productieproces kan men de vormelingen eventueel bewerken met een rol om ze een bepaalde structuur te geven.

• Verouderde stenen: Na het droogproces krijgen de ongebakken gevelstenen extra pigmenten op het zichtbare oppervlak en veroudert men ze door ze te trommelen. Hierdoor oogt de veroudering een pak natuurlijker. Zo lijkt een verouderde steen als twee druppels water op een hergebruikte baksteen. 
   

Kleur

Verschillende factoren bepalen de kleur van de baksteen:

• De kleur van het gebakken kleimengsel (de scherfkleur)

• De kleur van op het oppervlak ingebakken zand of engobe (dunne kleilaag)

• De kleurnuances ten gevolge van het bakproces
   

Speciale techniek: kaleien

Niet alleen zijn er vandaag meer dan 100 verschillende baksteenkleuren mogelijk, ook na het bakken bestaan er nog technieken om een baksteen te veranderen. Zo kan men door de steen te kaleien waardoor ervoor zorgen dat er een matte, witte of gekleurde kalklaag over de baksteen komt. Dit gebeurt door een mengsel van kalk, water en zand aan te brengen.

Voordelen

• Sterk en zeer vormvast: goed bestand tegen vocht en extreem weer
   

• Hoog wooncomfort: overdag warmte opslaan, ‘s nachts geleidelijk vrijgeven
   

• Natuurlijk, kwalitatief en hoogstaand
   

• Geen onderhoud nodig
   

• Diversiteit in kleuren en maten
   

• Herbruikbaar en recycleerbaar

Voegen 

Normale voeg: Bij traditioneel metselwerk zijn voegen van 10 tot 12 mm gebruikelijk. Het uitkiezen van de juiste voegkleur is echter niet eenvoudig. De voeg beslaat tot 25% van de gevel en bepaalt dus in grote mate het uitzicht van de gevel. Een lichte voegkleur benadrukt bijvoorbeeld de gevelstenen terwijl een donkere voegkleur voor een donkerdere aanblik zorgt.

Verlijmen: De laatste jaren zijn smalle voegen een trend. Zo is meer steen en minder voeg zichtbaar. Een ideale oplossing daarvoor is het verlijmen van de gevel. Dit kan zowel handmatig, met een lijmmachine als een spuitzak. Verlijmen heeft als voordeel dat de voeg 8 procent dunner is, de gevel een sterker geheel vormt en minder snel veroudert, er amper uitbloeiingen zijn en dat het de bouwtijd verkort. Anderzijds is het geen eenvoudig proces, valt het duurder uit en zijn de bakstenen nadien niet recupereerbaar.
 

Dunne voeg: dit is een goed alternatief voor verlijmde gevelstenen. De stenen staan centraal en de kleur van de gevelstenen komt tot zijn recht. Zo ontstaat een modern en strak project dankzij de massieve gevels met een grote expressiviteit. Metselen gebeurt op de gewone manier, maar de voeg bedraagt maar 6 à 7 mm.

Metselverbanden

Een metselverband is de manier waarop de gevelstenen gestapeld zijn, met een bepaald motief als gevolg. Dit zijn enkele voorbeelden:

Halfsteensverband:. Bij dit metselverband verspringen de verticale voegen telkens met de helft van een baksteenlengte. Het wordt ook wel het strekverband of Grieks verband genoemd
 

• Klezorenverband: een metselverband dat sterk aanleunt bij het halfsteenverband. Het is er een variant van. Bij het halfsteenverband schuift de metselaar de baksteen per laag een halve steen op. In dit geval, het klezorenverband, is dit een vierde of een derde
   
• Staand verband: Eén laag op twee bestaat uit strekken. De andere laag bestaat uit een opeenvolging van koppen. In de strekkenlaag wordt een driekwartsteen geplaatst
   
• Kruisverband: De metser wisselt strek- en koplagen af. Hierbij liggen de stootvoegen van de strekse laag niet onder elkaar, maar liggen de stenen ook in verband. De koplagen eindigen met volle kop. We vinden dit vooral terug bij oude hoeves, kastelen, pastorijwoningen en stations